Disgrafija

Disgrafija je poremećaj u učenju pisanja ili sticanja sposobnosti pisanja i pored postojanja normalne inteligencije, dobrog vida i sluha, odgovarajuće edukacije i socijalnih uslova.

Učestalost pojave disgrafije je od 6 do 10 % , znatno se češće javlja kod dečaka nego kod devojčica.

Razvoje disgrafije:

1. Vizuelne disgrafije

Nastaju zbog poremećaja u vizuelnoj percepciji i diskriminaciji, vizuelnoj memoriji, prostornoj orijentaciji i / ili zbog suženog opsega vizuelne percepcije ( pri potpuno očuvanom vidu ). Simptomi vizuelne disgrafije:

• Nedovoljno uočavanje razlika između slova sličnih po obliku
• Teškoće sa zapamćivanjem slova
• Izokretanje slova na suprotnu stranu, kao i gore – dole
• Pisanje s desna u levo "ogledalsko pismo"
• Pisanje brojeva na suprotnu stranu
• Crtanje predmeta i likova sa okrenutim figurama sa desna na levo ili , izuzetno, predmeti i likovi postavljeni naglavačke

2. Auditivne disgrafije

Nastaju zbog nerazvijenog fonemskog sluha, kada i pored normalnog fiziološkog prijema zvuka ne postoji auditivno diferenciranje fonema, ni odgovarajuća auditivna memorija za te glasove. Ne dolazi do izražaja jedino prilikom prepisivanja.

3. Jezičke disgrafije

Imaju u osnovi patološki jezički razvoj i patološki nerazvijen govor. Javljaju se kod dece koja imaju razvojnu disfaziju, koja jezički funkcionišu na granici razvojne disfazije, kod dece koja imaju proširene artikulacione poremećaje. Kod dece sa razvojnom disfazijom jezička struktura nije izgrađena , što se odražava i na njihovo pisanje. Čak iako su ova deca uspešno prevazišla svoju razvojnu disfaziju i pred polazak u školu stekla normalan govor, mogu ispoljavati teškoće u pisanju. To je zbog toga što su zadovoljavajuće razvijene samo površinske strukture govora, što taj govor zadovoljava svakodnevne potrebe komunikacije, ali, u suštini, duboko u detetu jezičke strukture još nisu dovoljno sazrele, nisu se dovoljno oblikovale, obogatile niti stabilizovale. Dete još uvek ne vlada bogatstvom jezičkih asocijacija I automatizacija što se ispoljava u pisanju.

4. Grafomotorne disgrafije

Predstavljaju teškoće u pisanju koje nastaju zbog nerazvijenih i nekoordiniranih grafomotornih pokreta ruke koji narušavaju samo rukopis, a ne njegovu sadržinu i pravopisnu stranu.

Kako izgleda disgrafičan rukopis:

• Disgrafičan rukopis je u celini neuredan
• Loše postavljen u prostoru stranice, bez jasno određenih margina
• Redovi su ulomljeni , talasasti ili silaze koso
• Reči su između sebe stisnute ili je prostor između njih neujednačen
• Linija slova je nazubljena, čas deblja, čas tanja
• Česta su ispravljanja slova docrtavanjem
• Slova se ne nadovezuju nego se često nadodaju jedna na druga, kao da se sudaraju ili jedna iskaču iznad drugih
• Zamenjivanje sličnih slova: grafički b-d, m-n, a-o, i-u; fonetski t-d, k-g, s-z, č-š
• Premeštanje slova, umetanje slova, izostavljanje slova, izostavljanje slogova

Tretman disgrafije

Prevencija, lečenje i prilagođavanje su veoma važni elementi u tretmanu disgrafije. Mnogi problemi mogu se sprečiti ranim tretmanom, zbog toga je najbitinije da disgrafija bude dijagnostikovana na vreme, stoga ako imate bilo kakvu sumnju da Vaše dete ima problem sa pisanjem, najbolje je da odmah zakažete pregled kod logopeda.
Deca već u vrtićima treba da uče pravilno držanje olovke i pravilno oblikovanje slova, stoga što je kinestetička memorija jaka i loše navike se kasnije veoma teško ispravljaju. Za ishod tretman bitno je ovladavanje tehnike i trening mišića, vežbama za povećanje snage i spretnosti prilikom pisanja. Snažan podsticaj za disgrafičnu decu ima i kinestetsko pisanje , pisanje sa zatvorenim očima. Tretman se uvek započinje pisanjem izolovanih slova azbuke, koja se moraju vežbati danima, a često i mesecima. Dešava se da za neku disgrafičnu decu pisana slova imaju više prednosti. Ona eliminišu potrebu podizanja olovke sa papira i razmišljanja gde da je premeste posle svakog slova, kao i razmak među slovima, dajući tako rečima kontinuiran tok i ritam što podstiče njihovo učenje.